آپاراتچی؛ حلقه گمنام زنجیره پخش فیلم
برای اکران یک فیلم در سینما تمام دست اندرکاران آن سینما از بلیط فروش و سالندار دیده می شوند الا آپاراتچی که تنها حلقه گمشده در پخش فیلم در سینماست.
روز سینما بهانه ای برای خبرنگار نشریه مهر کریمان بود تا بتواند با این حلقه گمشده مصاحبه ای کند.
این روزها حرف از سینما و فیلم های اکران شده بر روی پرده سینما زیاد نیست انگار که روح کسالت زده و خواب آلوده بر روی سینماها دیده می شود. در سالن سینما تنها باریکه نوری که از آپارتخانه به روی پرده نقره ای می افتد ذهن کنجکاوم را غلغلک میدهد تا از این اتاقک بپرسم. از آپاراتچی و فیلم های پخش شده و خاطراتی که در این اتاقک وجود داشته است.
باید دانست محوترین و دورترین مهره این زنجیره، به اتاقی کوچک و تاریک با چند دستگاه پر سرو صدا که غم و شادی، گریه و زندگی، عشق و جدایی، زندگی و مرگ و… را برای ما نمایش می دهد و به آن فرد بی صدایی که این دستگاههای پر فریاد را به صدا و حرکت وا می دارد.
سینما شهر تماشا سینمایی نزدیک بود که می توانستم یکی از آپاراتچی های قدیمی شهرم را پیدا کنم. در سالن ۴۵۰ نفری شهر تماشا تنها چند نفر حضور داشتند.
میدانستم دنبال چه میگردم در روزی که متعلق به تمام سینماست می توانستم با یک کارگران مشهور، یک بازیگر معروف و … مصاحبه کنم اما کسی که تمام خاطرات مرا زنده میکرد و همیشه در سینما حضور داشت شخصی پنهان بود که در یک اتاقک تاریک کار میکرد.
دلهره ای عجیب ، نه هیجان زده بودم که قرار است با یک پیشکسوت سینما، کسی که بیشترین دوران زندگی خود را در سینما گذرانده بود صحبت کنم. از پله های سینما بالارفتم و دنبال مدیر سینما گشتم تا ازطریق وی بتوانم شخص مورد نظرم را پیدا کنم در حالیکه در سالن سینما هر دو نفر را پیدا کردم. اجازه مصاحبه خواستم و با روی باز اجابت کرد.
در ادامه گفتگوی صمیمی با آپاراتچی قدیمی شهر کرمان را می خوانید:
- لطفا بیوگرافی از خودتان برای خوانندگان ما بفرمایید؟
- حسن صادقی هستم ، متولد ۱۳۳۳ تقریبا بیش از ۴۰ سال است در آپارات سینما کار میکنم و کارم را از سینما درخشان میدان مشتاقیه شروع کردم.
- چگونه وارد کار سینما شدید؟
- بچه که بودم همراه دایی ام به سینما رفتم . فیلم هندی به نام غول بغداد عاشق سینما شدم و بعدها تنهایی به سینما می رفتیم. آشنایی در سینما داشتیم و میدید که زیاد به سینما میرفتم پیشنهاد کار در آپارات را داد و من هم قبول کردم و شاگرد آپاراتچی (به نام آقای کمال خجندی) شدم و سال های سال ماندگار شدم.
- فرق سینمای الان با سینمای گذشته ؟
- سینما هم از لحاظ فیلم سازی بهتر شده و هم داستان فیلم ها بهتر شده اما استقبال نسبت به گذشته کمتر شده
و مردم کمتر به سینما
- اسم اولین فیلمی که به عنوان آپاراتچی پخش کردید؟
- فیلم های زیادی پخش کردم دقیقا خاطرم نیست.شما درنظر بگیرید تو این ۴۰ سال واندی صدها فیلم نمایش داده شده و نمیتونم به یاد بیارمشون.
- کدام فیلم را بیشتر دوست داشتید؟ خاطره ای که از اون فیلم داشتید چه بود؟
- فیلمی رو که خیلی دوست داشتم فیلم هندی بود به نام یتیم سرگردان فیلم غمگینی بود که اکثر مردم با این فیلم گریه کردند.این فیلم از قدیم در خاطرم مونده است.
- به نظر شما دلیل استقبال کم مردم از سینما چیست؟
- مشکلات زیاده ، بعضی فیلمها کیفیت خوبی ندارند، بعضی داستان آنچنانی ندارند، امکانات نسبت به گذشته زیاد شده انواع و اقسام سرگرمی ها وجود داره، قبلا سرگرمی سینما بود و الان همه جور سرگرمی وجود داره.
- خاطره خاصی دارید از اون دوران؟
- تا دیر وقت کار میکردیم و فیلم نمایش میدادیم. چند بار اتفاق افتاد که فیلم تموم شده بود و منم خواب رفته بودم و فیلم تموم شده بود و همه رفته بودن و من هنوز تو آپارات خواب بودم.قدیم مثل الان نبود. قدیم آپارات با زغال کار میکرد ،آپاراتچی باید روی چارپایه می نشست و نگاه اون به نور آپارات بود. زغال دستگاه آپارات فاصله داشته باشد اگه به هم اتصال پیدا میکردند یا فاصله زیاد میشد فیلم قطع میشد و سروصدای مردم در میومد.
- در این مدت که شما در سینما مشغول کار هستید، مردم از کدام فیلم بیشترین استقبال را کرده اند ؟
- قبل از انقلاب فیلم گنج قارون پرفروش بود و بعد از انقلاب هم فیلم محمد رسول الله و امسال هم که من سالوادور نیستم.
- اولین فیلمی که در سینما شهر تماشا به نمایش گذاشته اید چه بود؟
- فیلم شب به کارگردانی رسول صدر عاملی و بازی آقای عزت الله انتظامی
- شما فیلم نگاه می کنید؟
- الان خیلی کم اما قبلا فیلم خیلی نگاه می کردم آدم که پا به سن میگذاره دیگه حوصله فیلم نگاه کردن هم نداره.
- وقتی از دریچه آپارات خونه به مردم توی سالن سینما نگاه می کنید چه حسی داری ؟
از اون بالا که نگاه می کنیم میبینیم مردم میخندن. خوشحال میشیم از خوشحالی مردم
- وضعیت بهداشت در سینما چطوره؟
وضعیت خیلی خوب شده ، الان سیگار ممنوع شده قبل از انقلاب که سیگار آزاد بود مردم که سیگار میکشیدند دود سیگار وارد آپارات می شد اکثرا سیگار میکشیدند و تمام دود بالا میومد حتی آکوستیک سینما زرد میشد از این همه دود. الان خیلی بهتر شده مردم خودشون رعایت می کنن زباله رو زمین نمیریزن ، خودشون جمع می کنن . قدیم سالن های سینما گارسون داشت سینی جلوشون میبستن و توی اون همه چی مثل پفک و ساندویچ و تو سالن سینما می فروختن . قبلا سینماها شلوغ بود روزهای پنجشنبه و جمعه جای سوزن انداختن نبود هر ۵ سینمای کرمان پر از آدم می شد. دلال های بلیط بلیط ها رو می خریدن و بیرون سالن دو سه برابر می فروختن و بازار سیاه راه می انداختن بلیط سینما رو ۱ تومان می خریدند و ۱۵ تومان می فروختن.
- خانواده از کاری که می کنید راضی هستن ؟
- نه، راضی نیستن چون این کار تعطیلی نداره و همیشه باید سرکار باشیم . قبلا از ساعت ۱۰صبح می اومدیم تا ۱۰ شب یکسره سر کار بودیم الان بهتر شده ساعت ۵ عصر سرکار میایم.
- آیا تقدیر و تشکری هم از شما شده؟
- چند بار برای روز سینما دعوت شدم و رفتم و لوح و تقدیر نامه هم دادند.
- اگر برگردیم به سالهای قبل و اوایل کار باز به همین حرفه برمی گردید؟
- نه ، دیگه دنبال این کار نمیام. دنبال هر کار دیگه ای رفته بودم از اینجا بهتر بود. اکثر فامیل الان دارن تو سرچشمه کار میکنن و وضع مالی خوبی دارن و ما نه به همین خاطر میگم نه.
- و سخن آخر:
- من ۴۰ سال در سینما درخشان کار کردم بعد از اون سینما رو تعطیل کردن نه سنوات و نه پایان کار هیچی به ما ندادند. نه فقط به من به ۴ – ۵ نفری که کار میکردیم پاداش و سنوات ندادند.صاحبان سینما ها از کرمان رفتن پرونده پرونده ای هم در دادگستری داریم و حکم اجرائیات اون رو هم گرفتیم ولی صاحب های سینما نیستن . بعد از ۴۰ سال کار کردن تمام حق و حقوقمون رفته . سینما رو هم که تعطیل کردن چند وقت پیش شنیدم که تمام سینما و آپارات و دستگاه هاش سرقت رفته. در سینما واقعا در حقم ظلم شد . آقای ذوالعلی منو به مدیر سینما شهر تماشا معرفی کردن و دستگاه آپارات سینما رو راه انداختیم و سینما از نو راه اندازی شد.
تاریخ انتشار در شماره ۶ هفته نامه مهرکریمان تاریخ ۲۰ شهریورماه ۱۳۹۵