سی و نهمین جشنواره فیلم فجر چگونه برگزار میشود؟/ احتمال داوری فیلمهای فجر ۳۹ بدون اکران
سید محمدمهدی طباطبایینژاد دبیر جشنواره فیلم فجر، در ابتدای سخنان خود در نشست خبری این رویداد، با درود به شهدای اسلام و شهید محسن فخریزاده و پاسداشت یاد درگذشتگان سینمای ایران در سال جاری در ابتدای سخنان خود گفت: همه گیری ویروس کرونا رویدادهای سینمایی در دنیا را با چالشهای مختلفی روبرو ساخت. ستاد برپایی جشنواره فیلم فجر نیز رایزنیهای مختلفی را در این زمینه با کارشناسان سینما و فعالان حوزه سلامت برپا کرد.
او در ادامه گفت: جلسات مختلفی برپا شد و از تعطیلی جشنواره تا تعویق آن تا بهار ۱۴۰۰ و شکل های دیگر مورد نظر بود. با شیوع کرونا جشنوارهها در دنیا شیوههای مختلفی را برگزیدند. برخی جشنوارهها آنلاین برگزار شدند، جشنواره فیلم کودک در ایران به شیوه آنلاین و فیزیکی برگزار شد. اما انتخاب شیوه برگزاری جشنواره فیلم فجر دشوار بود.
سی و نهمین جشنواره فیلم فجر چگونه برگزار می شود؟
طباطبایینژاد اظهار کرد: سادهترین تصمیم تعطیلی این رویداد بود؛ اما نمیدانستیم که آیا این بهترین تصمیم است یا نه. جمعبندیهای متعدد ما با اهالی سینما در شورای سیاستگذاری ما را به دو رویکرد رساند. در وهله اول برپایی جشنواره فقط برای داوران جشنواره است. یعنی جشنواره هیچ نمایشی نخواهد داشت و داوران در بخشهای مختلف فیلمها را خواهند دید. اگر در روزهای پیش رو وضعیت سلامت رو به بهبود برود، اولین گزینه این است که آثار کاندیدای هیئت داوران از جمع فیلمهای رسیده در بخشهای گوناگون برای مخاطبان اولویت اول، (اهالی سینما و رسانه) و در اولویت دوم برای مخاطبان به شیوه ۵۰ درصدی به نمایش درآید.
وی در ادامه این نشست با اشاره به ویژگیهای این دوره جشنواره بر اساس فراخوان جشنواره به حضور فیلمهای اول فیلمسازان در بخش سودای سیمرغ اشاره کرد و گفت: بر اساس فراخوان هیئت داوران تمام آثار واجد شرایط حضور در جشنواره اعم از فیلمهای حرفهای و فیلم اول کارگردانان را در همه بخشها مورد داوری قرار میدهد.
او همچنین اظهار داشت: در این دوره هیئت داوران این بخش از میان فیلمهای مستند بلند (بالای ۷۰ دقیقه) حاضر در چهاردهمین جشنواره فیلم مستند سینماحقیقت، یک فیلم را به عنوان اثر برگزیده معرفی خواهند کرد و همچنین هیئت داوران بخش فیلمهای کوتاه از میان فیلمهای کوتاه حائز شرایط (۳ تا ۱۵ دقیقه) حاضر در سی و هفتمین جشنواره فیلم کوتاه تهران، یک فیلم را به عنوان اثر برگزیده معرفی خواهند کرد.
چرایی برپایی جشنواره فجر در شرایط کرونایی
در بخش بعدی این نشست خبری مجازی، سید محمدمهدی طباطبایینژاد دبیر سی و نهمین جشنواره فیلم فجر، درباره چرایی برپایی جشنواره در شرایط کرونایی گفت: جشنواره آثار یک سال تولید شده سینمای ایران را در اختیار داوران قرار میدهد و داوران ۲۷ سیمرغ را در بخشهای مختلف به آثار اهدا خواهند کرد. جشنواره با حفظ اولویت سلامت سینماگران و مخاطبان برای هیات داوران برگزار میشود. گام دوم این است که اگر ما بر اساس پروتکلها، توانستیم فیلمها را برای سینماگران و رسانهها نمایش دهیم، آثار کاندیدا شده داوران را برای این طیف نمایش خواهیم داد. گام سوم این است که از ۱۲ بهمن با رعایت پروتکلها فیلمها را برای مردم هم نمایش دهیم. اما در حال حاضر، در گام اول و نمایش فیلمها برای داوران قرار داریم.
او ادامه داد: ما میتوانیم در یک زیست متناسب با شرایط کرونا، وضعیت معیشت و کار فرهنگی خود را امتداد دهیم. کسی نمیتواند بگوید کرونا چه روزی از بین خواهد رفت. مهم این است که ما بتوانیم در این شرایط خود را وقف دهیم و بهترین گزینه را بیابیم. تعطیلی جشنواره سادهترین گزینه بود و بهترین گزینه نبود. شرایط بهار هم با توجه به مصادف شدن با ماه مبارک رمضان و ایام انتخابات، برپایی جشنواره کار سادهای نبود. همه این موارد را به طور دقیق مورد بررسی قرار دادیم و همه گزینهها معایب و محاسنشان درج شد و علت تأخیر انتشار فراخوان جشنواره سی و نهم، مطالعه و رایزنیهای فراوان و جمعآوری همه پیشنهادها بود. اکثر دوستان ما هم اتفاق نظر داشتند که این گزینه میتواند منطقیترین گزینه باشد.
بودجه جشنواره کاهش یافته است/۴۰ یا ۵۰ فیلم به فجر ۳۹ می رسند
دبیر جشنواره در پاسخ به پرسشی درباره بودجه جشنواره گفت: بودجه جشنواره کاهش یافته و تمام تلاش ما این است که هزینهها در پایینترین حد باشد. تلاش خواهیم کرد امسال جشنواره و گفتگو درباره آثار سینمای ایران را از طریق صداوسیما و پلتفرمها رونق دهیم تا اگر نشست خبری نداریم در برنامههایی که توسط پلتفرمها تدارک دیده میشود درباره آثار جدید سینمای ایران گفتگو کنند. پیشبینی ما با توجه به فیلمهای آماده نمایش و آثاری که پروانه ساخت دریافت کردهاند، تعداد فیلمها ۴۰ تا ۵۰ فیلم است.
در بخش بعدی این نشست خبری مجازی، سیدمحمدمهدی طباطبایینژاد در پاسخ به سوالی درباره تقلیل جشنواره به یک جشنواره دانشجویی با روش فعلی گفت: از گفت و گو با سینماگران به این نتیجه رسیدیم که فیلمسازی که از سال گذشته درگیر تولید اثرش بوده و درباره اثرش سکوت مطلق پیش میآید، این از نظر امید و روحیه برای اهالی سینما و فیلمسازان مناسب نیست. این که جشنواره محدود به اجرا درمیآید، خب همه ما شکوه جشنواره فیلم فجر را آرمانی میبینیم. اینطور نبینیم که شکل فعلی تحقیر جشنواره است. باید بپذیریم که شرایط کرونایی ما را به این سمت برده. جشنواره یک چراغ پرنور بوده و ما تلاش میکنیم که این چراغ خاموش نشود. این یک مدل است و باید با زیست کرونایی کنار بیاییم.
چرا جشنواره فیلم فجر، آنلاین برگزار نشد؟
او درباره منتفی بودن بخش آنلاین جشنواره گفت: برپایی جشنواره فیلم فجر، به صورت آنلاین ممکن نیست. در این زمینه هم فکر شده بود، اما این تضمین وجود ندارد فیلمی که در سامانهها به نمایش دربیاید، به سرقت نرود. این یک ریسک نامعقول برای فیلمهای سینمایی بلند در ایران است. اگر شرایط فراهم شد و به شیوه دوم رسیدیم، اهالی رسانه از ۱۲ بهمن در برج میلاد آثار جشنواره را خواهند دید.
در بخش بعدی این نشست خبری مجازی، سیدمحمدمهدی طباطبایینژاد، درباره سطح کیفی جشنواره امسال و نبود فیلمهای خوب و رسیدن فیلم جدید اصغر فرهادی به این دوره گفت: به علاقهمندان و مخاطبان قول میدهم سه، چهار فیلم ماندگار در این دوره خواهیم داشت و اینگونه نیست که فیلم خوب نداشته باشیم. درباره فیلم آقای فرهادی هم بعید میدانم فیلم ایشان به جشنواره برسد. ما در فراخوان هم اعلام کردهایم اگر فیلمها برای مردم به نمایش دربیاید، سیمرغ مردمی خواهیم داشت. ۱۲ بهمن کاندیداهای جشنواره نزد خودمان مشخص خواهد بود. مجموع کاندیداها بعید میدانم بیش از ۱۰، ۱۲ فیلم باشد. این کار دشواری نیست و فیلمها به جشنواره خواهند رسید. اگر وارد مرحله نمایش عمومی فیلمها برای مردم (در صورت ایجاد فضای مناسب) شویم، ممکن است تعداد سالنهای سینما افزایش یابد.
طباطبایینژاد درباره بیانیه برخی از مستندسازان درباره این دوره جشنواره گفت: چون خودم از سینمای مستند آمدهام بیش از هر کسی مدافع سینمای مستند هستم. جشنواره سینماحقیقت یکی از معتبرترین جشنوارههای فیلم مستند در منطقه است و اعتبار جهانی دارد. فیلمهای مستند ما با یک هیات انتخاب شایسته انتخاب شدهاند. ما امسال در هیچ بخشی هیات انتخاب نداریم نه در بخش مستند، نه در بخش کوتاه، نه سودای سیمرغ نه بخش تبلیغات. منطقی نبود که برای آثار مستند هیات انتخاب میگذاشتیم. در روزهایی که این تصمیم را گرفتیم به دوستان مستندساز مراجعه کردم و پرسیدم آیا مستندبلندی را میشناسید که به جشنواره سینماحقیقت راه نیافته باشد و شایسته داوری در فجر باشد؟ که پاسخ مثبت نبود. من به دوستان مستندساز عزیز حق میدهم که بخواهند بهتر دیده شوند. جشنواره فیلم فجر، بالاترین جایزه سینمای ایران را به آثار مستند میدهد و طبیعی است به فیلمی اعطا کند که در کورس آثار در جشنواره سینماحقیقت حاضر باشد.
دستمزد دبیر جشنواره فیلم فجر چقدر است؟
او درباره دستمزد دبیران جشنواره گفت: دستمزد آقای داروغهزاده در دورههای گذشته ماهی ۷ میلیون تومان بوده و من هم هیچ قراردادی با جشنواره ندارم. ترکیب هیئت داوران مجموعهای از صاحب نظران سینما در بخشهای مختلف است. تصمیمگیری درباره اهدای ۲۲ جایزه در بخش سودای سیمرغ و قضاوت حدود ۴۰ فیلم کار سادهای نخواهد بود. وقتی جشنواره قرار نیست به شکل قبلی برپا نبود؛ این شیوه بهترین روش ما بود. این نکته را هم بگویم قبلا این انتقاد وجود داشت که فیلمی شایسته حضور در جشنواره نبوده و میتوانسته در جشنواره حاضر باشد. این شانس امسال برای همه فیلمها وجود دارد که شاید اگر هیات انتخاب وجود داشت، در این قضاوت لحاظ نمیشدند.
دبیر جشنواره درباره چگونگی اجرای شیوه برگزاری اول (نمایش آثار جشنواره برای داوران) گفت: ما در شرایط ناگزیری قرار داریم که باید به بهترین تصمیم برسیم. من البته ناامید نیستم که نمایش آثار برای اهالی سینما، منتقدان و اهالی رسانه اتفاق بیفتد. در حال حاضر شیوه اول شدنیتر است، اما امیدواری من شیوه دوم است و خودم را برای این اجرا آماده کردهام. آنچه امروز قول میدهیم و آنچه برای ما قطعی است شیوه اول است. وقتی قرار است شیوه دوم اتفاق بیفتد، درباره فیلمها در تلویزیون و پلتفرمها حرف زده شود، آنها فیلمها را دیدهاند، اما در شیوه اول، ما به معرفی آثار خواهیم پرداخت. همیشه بین وضع مطلوب و مقدور فاصله وجود دارد، اما وضع موجود، مواردی را به ما تحمیل میکند و باید این را بپذیریم.
طباطبایینژاد گفت: اگر فیلمی در کورس داوری قرار بگیرد، حتما باید پروانه نمایش ویژه جشنواره را به دست بیاورد. به لحاظ قانونی پروانه نمایش در سازمان سینمایی و معاونت نظارت برای اکران عمومی، اکران خارج از کشور و پروانه ممیزی حداقلی (نمایش در جشنوارهها ومراکز خاص) است که ما در گفتگو با دوستان در معاونت نظارت و ارزشیابی به این نتیجه رسیدیم فیلمهای انتخاب شده داوران توسط معاونت نظارت برای کسب پروانه نمایش حداقلی به دست بیاورند.
دبیر جشنواره درباره برخی جوایز این دوره اظهار داشت: ممکن است امسال جایزه سیمرغ زرین بهترین فیلم از نگاه ملی (جایزه سردارشهید سلیمانی) به یک فیلم مستند یا کوتاه داده شود و قرار است بر اساس فراخوان این جایزه مثل سالهای پیش صرفا به فیلمهای بلند سینمایی بخش سودای سیمرغ اختصاص داده نشود.
در بخش پایانی این نشست خبری مجازی، «سیدمحمدمهدی طباطبایینژاد» اظهار داشت: امسال طبق روال هرساله «سیمون سیمونیان» مسئول دبیرخانه جشنواره و «مسعودنجفی» مدیر روابط عمومی جشنواره پاسخگوی مخاطبان و اهالی سینمای ایران و آماده همکاری با آنها خواهند بود.
دبیر جشنواره در پایان گفت: امیدوارم جشنوارهای در خور شأن سینمای ایران با توجه به شرایط برگزار کنیم امیدوارم این یکی از خاطرهانگیزترین سالهای جشنواره فیلم فجر باشد و سینمای ایران همچنان جاندار به فعالیت خود ادامه دهد.
انتهای پیام/