مرگ زودهنگام بیش از نیمی از مصرف کنندگان دخانیات
کرمان – مهرکریمان نیوز/ روز جهانی بدون دخانیات یا روز جهانی بدون تنباکو مصادف با ۳۱ ماه می است که هر سال در سراسر جهان برای جلب توجه و تشویق افراد برای ترک محصولات دخانی برگزار می‌شود.
کشورهای عضو سازمان بهداشت جهانی (WHO) در سال ۱۹۸۷ میلادی، ۳۱ ماه می را به عنوان روز جهانی بدون دخانیات نامگذاری کردند.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمان، با اشاره به تهدید جدی دخانیات برای سلامت عمومی، گفت: دخانیات مهم‌ترین عامل قابل پیشگیری مرگ و میر در جهان است که به صورت قانونی تولید می‌شود و موجب مرگ زودهنگام بیش از نیمی از مصرف‌کنندگان خود می‌شود؛ به‌گونه‌ای که هر ۴ ثانیه جان یک نفر را در دنیا می‌گیرد.
دکتر وحیدرضا برهانی نژاد با بیان اینکه صنایع دخانی در سال‌های اخیر با بهره‌گیری از راهبردهای پیچیده، نسل جوان را هدف قرار داده‌اند، افزود: بسته‌بندی‌های رنگارنگ، طعم‌دهنده‌های میوه‌ای، قیمت‌گذاری پایین و تبلیغات هدفمند در شبکه‌های اجتماعی از جمله شیوه‌هایی است که این صنایع برای جذب نوجوانان و ترویج مصرف محصولات نیکوتینی به کار می‌گیرند.
وی تأکید کرد: این صنایع با وابسته‌سازی جوانان به نیکوتین، سود طولانی‌مدت خود را تضمین می‌کنند و هر ساله ده‌ها میلیارد دلار در سراسر جهان صرف تبلیغ و فروش محصولات مرگبار خود می کنند.
وی با اشاره به گزارش اخیر سازمان جهانی بهداشت برای روز جهانی بدون دخانیات ۲۰۲۵ با شعار «پرده‌برداری از جذابیت»، افزود: این گزارش هشدار می‌دهد که صنایع دخانی از روش‌های گوناگون از جمله شبیه‌سازی ظاهری سیگارهای الکترونیک به آب‌نبات و شکلات، برای فریب نوجوانان و سوق دادن آن‌ها به سمت اعتیاد نیکوتینی استفاده می‌کنند.
دکتر برهانی نژاد خاطرنشان کرد: افشای این تاکتیک‌ها نیازمند مشارکت فعال خانواده‌ها، مدارس، رسانه‌ها، دانشگاه‌ها و نهادهای قانون‌گذار است و تجربه کشورهای موفقی مانند کانادا، فنلاند و استرالیا نشان داده است که سیاست‌گذاری مشارکتی، کمپین‌های مردمی و آموزش عمومی می‌تواند در کاهش مصرف دخانیات مؤثر باشد.
وی یکی از مهم‌ترین راهبردهای این صنایع را تمرکز بر کودکان و نوجوانان عنوان کرد و افزود: افزایش سواد سلامت خانواده می‌تواند به‌عنوان یک خط دفاعی اساسی از ورود فرزندان به چرخه مصرف دخانیات جلوگیری کند.
برهانی‌نژاد با اشاره به ابزارهای منتشر شده توسط سازمان جهانی بهداشت، گفت: این ابزارها با هدف توانمندسازی مدارس، والدین و مربیان برای شناخت تهدیدهای نوظهور محصولات دخانی طراحی شده است و بر گفت‌وگوی خانواده‌محور، آموزش مهارت «نه گفتن» و آشنایی با خطرات ویپ، سیگار الکترونیک و کیسه‌های نیکوتینی تأکید دارد.
از طرفی بیش از ۸۸ درصد از مصرف‌کنندگان دخانیات، نخستین تجربه مصرف خود را پیش از ۱۸ سالگی داشته‌اند؛ بنابراین تمرکز بر آموزش و آگاه‌سازی در سنین پایین ضروری است و خانواده‌ها باید با شناخت علائم اولیه مصرف، تسلط بر مفاهیم وابستگی نیکوتین و بهره‌گیری از روش‌های تعاملی، نقش مؤثری در پیشگیری از اعتیاد فرزندان ایفا کنند.
وی در پایان افزود: همکاری و هماهنگی بین بخشی به ویژه در خصوص اجرای کامل قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات و تاکید بر اصلاحات مورد نیاز قانونی، کلید واژه مهمی در زمینه پیشگیری و کنترل دخانیات در کشور عزیزمان به شمار می آید.
